De gemeenteraad behandelde in juni de Perspectiefnota 2012-2015. Met die nota werd een financiële vooruitblik voor de komende jaren besproken en vastgelegd. Er werden geen zgn. “algemene beschouwingen”gehouden. We zetten toch graag uiteen welke inbreng GroenLinks tijdens de behandeling van de Perspectiefnota leverde.
Confusius
GroenLinks-fractievoorzitter Jan Aalbers citeerde de Chinese denker en sociaal filosoof Confusius: “de hele kunst van het spreken is begrepen te worden” en varieerde daarop door uit te spreken:
“de hele kunst van het bezuinigen is begrepen te worden”.
bezuinigen… maar hoeveel ?
De Perspectiefnota geeft de reactie op een bezuiniging van het Rijk oplopend tot 3 miljoen euro per jaar. Dat betekent voor Epe een fikse aanslag op de inkomsten en dus zullen de uitgaven ook aangepast moeten worden.
Een gemeente krijgt een zgn. algemene uitkering van het Rijk. Eerder verwachtten we dat Epe 3 miljoen minder uit de algemene uitkering zou krijgen EN bestond er onzekerheid over terugloop van inkomsten die we voor bepaalde doelen van het Rijk krijgen. Die zgn. doeluitkeringen gaan bijv. over onderwijshuisvesting, WMO, breedtesport,schuldhulpverlening, bijstand, brede scholen, stille wegdekken en nog veel meer.
De bijgestelde verwachtingen voor de bezuiniging op de algemene uitkering pakken gunstig uit. Al tijdens de commissievergaderingen en ook later in de raad wees GroenLinks op de signalen daaromtrent en verlangde een gedegen uitleg over de reden waarom desondanks de Perspectiefnota toch bleef uitgaan van de oorspronkelijke terugloop aan inkomsten.
De aanvankelijk gevreesde terugloop van 3 miljoen gaat eerder in de richting van 1 miljoen, maar er komen juist op de doeluitkeringen nog tegenvallers. Bijvoorbeeld doordat loon- en prijsstijgingen niet volledig in de rijksvergoedingen zullen worden verwerkt.
Daarnaast krijgen we nog te maken met het overhevelen van rijkstaken naar gemeenten. Zonder voorafgaand onderzoek weet het Rijk al dat het op gemeentelijk niveau goedkoper kan en zullen we de extra taken dus met minder geld moeten doen.
Daardoor blijft er nog steeds reden genoeg om de gemeentelijke perspectiefnota in te richten met een raming van 3 miljoen euro bezuinigingen. Bij het opstellen van de komende programmabegrotingen zal preciezer gekeken kunnen worden.
de kunst is begrepen te worden
Epe heeft in de aanloop naar het opstellen van de perspectiefnota een heel degelijk traject gevolgd: er werd in samenspraak met het maatschappelijk middenveld gekeken naar te koesteren zaken en naar zaken die wel een tandje minder zouden kunnen. Dat proces kreeg veel waardering en zorgde voor het uitblijven van grote protestacties. Alleen SWOE (Stichting Welzijn Ouderen Epe) zorgde met een geranium actie voor een onderstreping van hun doelstelling om oudere inwoners niet te veroordelen om “achter de geraniums” te blijven zitten.
verdeling van de pijn -1-
De coalitiepartijen Nieuwe Lijn, CDA, PvdA en GroenLinks hebben in 2010 afgesproken dat 60% van de rijkskorting zou gaan doorwerken naar de uitgaven, 30% zou worden opgevangen door verhoging van belastingen en 10% door financieel-technische maatregelen. Of de bezuiniging mee of tegenvalt brengt in die verdeling geen verandering.
verdeling van de pijn -2-
Bij de keuze voor de bezuigingen heeft het college zich laten leiden door de opvatting om zo mogelijk te vermijden dat mensen met lage inkomens rechtstreeks getroffen worden en dat ook vrijwilligerswerk en verenigingsleven ontzien worden. Voor GroenLinks is dat een heel belangrijk element bij de beoordeling van de bezuinigingsvoorstellen !
Dat betekent echter wel dat subsidies aan instellingen zijn teruggebracht naar een basisniveau.
Daarmee blijft onvermijdelijk dat bezuinigingen zich ook uiten als beperking van diverse vormen van ondersteuning in de dorps-samenleving, maar dat gebeurt dan niet rechtstreeks en bovendien zijn er via de subsidie- en overlegrelaties met Koppel, Mamuze, SWOE, Verian (maatschappelijk werk) en Novetheek toch mogelijkheden om de pijn niet eenzijdig bij de zwaksten in de samenleving te laten landen. In de WMO-uitgaven worden woonvoorzieningen beperkt. Tenslotte komt ook de buitensport voor een beperking van de dienstverlening van de gemeente voor onderhoud van de velden te staan.
GroenLinks oordeel
GroenLinks kan zich – gegeven de omstandigheden – vinden in de aanpak om vrijwilligerswerk en het verenigingsleven juist extra te ondersteunen en ook niet te bezuinigen op schoolgebouwen. Juist voor dat laatste zien we de komende jaren kansen voor het versterken van de wijkfunctie van schoolgebouwen – onze gewenste invulling van de zgn. brede school.
GroenLinks maakte in de raadsvergadering duidelijk dat we de diverse bezuinigingen niet alleen zien als direct uitvloeisel van de economische crisis, maar ook als gevolg van het gewijzigde kabinetsbeleid waarin sociale voorzieningen en natuurbeleid onder zware druk staan. We krijgen vaak de indruk dat er sprake is van rechts revanchisme: zorg, natuur en cultuur zijn beslist geen linkse hobby’s en worden toch onevenredig aangeslagen.
protestmotie
Partij van de Arbeid en GroenLinks hebben samen een motie ingediend om de gevolgen van diverse afspraken uit het onderhandelingsresultaat voor het Nationaal Bestuursakkoord goed in beeld te brengen en vooral te kijken of die afspraken op plaatselijk niveau te realiseren zijn. Het bleek al snel dat de gevolgen van de invoering van de Wet Werken naar Vermogen (WWV) op grote problemen zou gaan stuiten. De vier grote steden hadden zich om die reden al bij voorbaat tegen het akkoord verklaard. Ook Epe heeft zich bij de stemming tijdens het VNG-congres tegen de WWV plannen verklaard. Een grote meerderheid van het VNG-congres was dezelfde mening toegedaan en daardoor werd het WWV-onderdeel uit het bestuursakkoord gehouden.
en als het meevalt ?
Het zou best nog eens wat verder kunnen meevallen: we bedoelen dat de rijkskortingen toch wat milder zijn dan eerder voorzien. GroenLinks wilde weten hoe de bezuinigingen weer in omgekeerde richting ongedaan gemaakt zouden gaan worden. We veronderstelden dat er mogelijk keuzes gemaakt en dus prioriteiten gesteld zouden moeten gaan worden.
Wethouder De Vries maakte duidelijk dat we zouden gaan terugploegen met de omgekeerde kaasschaaf. Dat betekent dus dat als de gemeentelijke bezuinigingen minder worden, dat er dan naar alle eerder gekorte instellingen naar rato van die eerdere kortingen een herstel van de gemeentelijke subsidie zal plaatsvinden.
De bezuinigingen ontzien ook de doelstellingen voor duurzaamheid, jeugdbeleid, activerend democratisch beleid en verkeersveiligheidsbeleid (vooral voor fietsers).
Daarmee bleef voor GroenLinks herkenbaar waarom we deelnemer in de coalitie met Nieuwe Lijn, CDA en PvdA zijn geworden. Natuurlijk zou het in financieel betere tijden gemakkelijker zijn om nieuw beleid op te zetten. We zijn er van overtuigd dat deze coalitie de meest sociale benadering van de problematiek heeft gekozen. Daarmee kunnen we nog een beetje tegenwicht bieden tegen de landelijke aanpak die duidelijk veel minder sociaal gevoel toont, kunst en cultuur kennelijk overbodig vindt en natuur vooral als hinderpaal van asfaltbeleid en bioindustrie beschouwt.
GroenLinkse wensen
GroenLinks probeerde met enkele voorstellen het beleid nog wat bijgesteld te krijgen:
We dienden een motie in om de inzet van externe adviesbureaus zo voorzichtig mogelijk toe te passen. “Terugdringen van de 6e macht” noemen we dat. Dat wordt door B&W al gedaan en dus vond de raad het niet nodig om deze motie aan te nemen, al scheelde het niet veel: 10 voor, 12 tegen.
Verder vroeg GL de raad om uit te spreken dat er een ombuigingsfonds zou moeten komen om al te drastische effecten te kunnen matigen. Dat fonds bleek er al te zijn en daarom trokken we deze motie ook weer in.
De derde motie van GroenLinks ging over het instellen van een terugploegbeleid voor het geval de omvang van de bezuinigingen mee zou vallen. In de bespreking bleek al dat de “omgekeerde kaasschaaf” gehanteerd zou gaan worden. Daarmee was dus al voorzien in wat deze motie vroeg. Ook deze motie hebben we dus weer ingetrokken.
Het vierde voorstel van GroenLinks riep op om “werk met werk” te maken, daarbij vooral te kiezen voor “altijd goed, geen spijt”- maatregelen, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten en daarbij in het bijzonder te bekijken hoe veiliger en gestructureerder fietsgebruik in de dorpscentra en op de ringwegenstructuur kan worden vormgegeven.
Wethouder de Vries maakte duidelijk dat er inmiddels een rapport over fiets- en verkeersveiligheidsbeleid klaarligt en bij de begroting 2012 de eerste uitwerking zal kunnen krijgen. Nog even geduld, was zijn boodschap dus. De motie werd niet door de raad overgenomen.
GroenLinkse CDA-moties
Het CDA diende twee moties in die in eerdere jaren ook al eens door GroenLinks waren ingediend: de invoering van een Hertenpas – een kortingsregeling voor minima – en een motie om de aanleg van glasvezelkabel voor internet-voorziening te stimuleren.
We kregen van CDA keurig de complimenten voor de moties van destijds. Daar waren we uiteraard blij mee. Helaas kregen de moties geen meerderheid.